De Waag

Workum heeft een mooie Merk, omringt door drie traditionele gebouwen. Deze gebouwen vertegenwoordigen de gevestigde orde. Het stadhuis; hier zetelde honderden jaren het bestuur van Workum. De kerk met de markante losse toren en het kerkhof. En het Waaggebouw; het centrum van de handel van weleer. Hier hield de Waagmeester toezicht op de juiste maten en gewichten. Nu houdt de Oudheidkundige vereniging Warkums Erfskip de wacht over het culturele erfgoed. En is het museum er gevestigd met sinds enkele jaren als dependance het voormalige stadhuis.

In 1385 is er al markt gehouden op de Merk. In 1399 kreeg Workum stadsrecht en daarmee het recht van munt en maat. In de 15e eeuw zal er dan ook een Waaggebouw zijn ontstaan. Workum had een eigen el en een eigen munt. In 1504 werd de stadsmunt afgeschaft en de Workumer el  werd ingesteld voor geheel Friesland. In de Waag werd vooral boter en kaas aangevoerd.

De Wymerts liep nog langs de Merk en de boten legden aan voor de waag. De tonnetjes werden naar binnen gerold, gewogen en verhandeld, onder toeziend oog van de waagmeester.

In 1649 was het waaggebouw in zeer slechte staat. Het stadsbestuur besloot dan ook de Waag te vervangen door een nieuw gebouw. Tiepke Piebes en Jentje Jouckes namen het karwei aan voor 3720 caroli gulden en in 1650 stond er op de Merk een fraaie nieuwe Waag.

Burgemeester Frederik van Inthiema werd  geëerd met een mooie gedenksteen in de gevel. Voor het vele werk dat hij had verricht. Hierop staat een gedicht in het latijn:

“De goede zorg van den ouden( Inthiema) heeft mij voortreffelijke Waag in de eerste plaats gebouwd: zoo zal ik ook mijn meester eeren. Laat kooplieden nu door mijn koopmanschap en juist gewicht uitgaan wat u meerdere winsten zullen geven. Burgenmeester (of Heere) Inthiema heeft zoo’n groote Waag doen komen; de eeuwige faam heeft hem naar verdienste lief”.

In 1923 is het gebouw gerestaureerd. De onderverdieping diende als politiebureau en de boven verdieping werd bibliotheek en openbare leeszaal. Sinds 1994 heeft de Oudheidkundige vereniging het hele waaggebouw tot haar beschikking. Een gebouw met een eigen verhaal, een fijne plek voor het museum Warkums Erfskip. In 2007 werd het gebouw weer ingrijpend gerestaureerd en voldoet het nu aan de eisen van de tijd. Ook het V.V.V. van Workum maakt gebruik van de waag. In 2008 is het museum samen met de V.V.V. weer geopend.